ანოტაცია: ნაშრომში განხილულია საქართველოს ტერიტორიაზე არქეოლოგიურად აღმოჩენილი და შესწავლილი, უძველესი სამთო-მეტალურგიული წარმოების ძეგლების ფუნქციონირების ძირითადი პერიოდების კომპლექსური ისტორიულ-ტექნოლოგიური კვლევის შედეგები. წარმოდგენილია მეტალურგია-ლითონ¬დამუშავების ჩასახვა-განვითარებისა, ლითონწარმოების ქართველ ოსტატთა ემპირიული ცოდნა-გამოცდილების მნიშვნელოვანი მიღწევები; სპილენძ-ბრინჯაოს, რკინა-ფოლადის, ძვირფას ლითონთა არტეფაქტად გარდაქმისა და ვირტუოზული დამზადების სქემის ანალიზი.